فن خنک‌کننده ویدئو پروژکتور

این بخش همانطور که از نامش پیداست وظیفه خنک‌کاری دستگاه را به عهده دارد. ویدئو پروژکتور همواره در معرض دود و گرد و غبار است که البته فیلترهایی بر سر راه هوای ورودی و خروجی دستگاه هستند، اما اگر دستگاه را به طور منظم تمیز و سرویس نکنیم، فن دستگاه به مشکل برخواهد خورد.

البته ایراد برقی فن نیز می‌تواند باعث خرابی این قسمت بشود.

برد اصلی دستگاه، برد تامین پاور، قطعات الکترونیکی، سیم‌کشی و ایرادات فنی ریز دیگر نیز می‌توانند مشکلاتی را در دستگاه به وجود بیاورند

 

چگونه ایراد دستگاه را بدانیم؟

حتی شما هم می‌توانید ایراد ویدئو پروژکتور را پیدا کنید؛ همراه تمامی دستگاه‌‎های ویدئو پروژکتور دفترچه راهنما و توضیحات قرار دارد. در یک فصل از این دفترچه، که به طور حتم در تمامی برندها و مدل‌ها وجود دارد، توضیحاتی برای ایرادات فنی دستگاه می‌باشد. نام این فصل در دفترچه‌های برندهای متفاوت Troubleshoot ، Maintenance ، Repair و یا Solving problems است.

روی دستگاه ویدئو پروژکتور، لامپ‌های کوچکی در کنار دکمه‌ها قرار دارد. دکمه‌های Power، Lamp، Warning و یا Temp . به این چراغ کوچک که برای مثال در زمان روشن شدن دستگاه در کنار دکمهpower روشن می‌شود، اصطلاحا ایندیکیتور Indicator میگویند.

بسته به برند و مدل دستگاه، رنگ چراغ‌ها و گاهی چشمک زدن آن‌ها به ما می‌گوید مشکل از کجاست.

برای مثال این بخشی از دفترچه راهنمای ویدئو پروژکتور Epson  می‌باشد. ایندیکیتورها روی عکس مشخص هستند.

لامپ ویدئو پروژکتور

قسمت اصلی ویدئو پروژکتور که از آن نور تابانده می‌شود، لامپ دستگاه است. رایج ترین ایراد مرتبط با لامپ است. 
در بخش مشخصات فنی ویدئو پروژکتور شما توضیحی را به عنوان "عمر لامپ" می‌بینید. البته این مشخصه در دو حالت نوشته شده است : 

1- عمر لامپ در حالت معمولی (Normal)
2- عمر لامپ در حالت اقتصادی (Eco)

این مشخصه با واحد ساعت می‌باشد و عموما در حالت نرمال 3000 ساعت و در حالت اکو تا 4500 ساعت است. حالت اقتصادی زمانی است که شما به تمام قدرت لامپ احتیاج ندارید و نور محیطی شما کم می‌باشد. در این وضعیت عمر لامپ طولانی‌تر می‌شود چرا که از شدت آن کاسته می‌شود.

بعد از اتمام این مدت زمان، شدت نور دستگاه کاسته شده و لامپ باید تعویض گردد.

راهنمای انتخاب ویدئو پروژکتور

با وجود تعداد بسیار زیادی کالا در بازار ویدئو پروژکتور شاید انتخاب یکی از آنها در ابتدا مشکل به نظر آید ولی با مطالعه این مقاله بسیاری از سوالات شما پاسخ داده می شود و می توانید انتخاب درستی را انجام دهید. در واقع راهی ساده برای انتخاب وجود دارد کافیست به این 3 سوال پاسخ دهید.

1. اندازه پرده نمایش (طول تصویر معمولا مهم تر است).

2. فاصله بین پرده نمایش تا پروژکتور که به Throw Distance شناخته می شود.

3. مقدار نور موجود در محل نمایش در حالتی که پروژکتور در حال نمایش است.

ممکن است فکر کنید بسیار خوب ولی من این پارامتر ها را نمی دانم و یا ممکن است پاسخ شما این باشد که من پروژکتور را برای استفاده های زیادی می خواهم و در شرایط متفاوتی می خواهم از آن استفاده کنم. اغلب با کمی دور اندیشی جمله ی نمی دانم را می توان به حدسی نسبتا خوب تبدیل کرد. اگر باز هم به نتیجه نرسیدید نگران نباشید و مقاله را دنبال کنید تا به هدف برسید.

ویدئو پروژکتور چیست؟

پروژکتور را می توان به دوربین عکاسی با کارآیی معکوس تشبیه کرد. دوربین عکاسی نور را از طریق لنز جمع آموری می کند و روی فیلم یا سنسور حساس به نور تشکیل تصویر می دهد. ولی پروژکتور بر عکس عمل می کند. تصویر روی سنسور تولید کننده تصویر را توسط لنز روی پرده می تاباند. در این مقاله ما در مورد پروژکتورهای دیجیتال صحبت می کنیم. پروژکتورهائی که مانند تلویزیون ورودی ویدئو یا دیجیتال دارند و نه پروژکتورهای سینمائی مبتنی بر فیلم های عکاسی.

اصولی که در ادامه در مورد آنها بحث می کنیم به انواع ویدئو پروژکتورها قابل تعمیم است. برای سادگی کار میتوانیم با تقسیم پروژکتورها به 4 دسته اساسی شروع کنیم.

1. پروژکتورهای جیبی یا Pocket یا Pico

2. پروژکتورهای سینمای خانگی

3. پروژکتورهای مالتی مدیا یا آموزشی

4. پروژکتورهای با ابعاد بزرگ یا نصب ثابت

البته بدون شک طبقه بندی فوق مطلق نیست و بعضی پروژکتور ها را می توان در بیش از یکی از دسته های فوق قرار داد. به طور مثال پروژکتورهای مالتی مدیا و سینمای خانگی در بعضی موارد بسیار به هم شبیه هستند. در بسیاری موارد کاربرد و مورد استفاده پروژکتور تعیین کننده شاخه آن پروژکتور است. مثلا برای اتاق کنفرانس پروژکتور مالتی مدیا استفاده می شود و برای استفاده در خانه پروژکتور سینمای خانگی و برای سالن های بزرگ مثلا با 500 نفر ظرفیت پروژکتور با ابعاد بزرگ و برای ایجاد تصاویری کوچک پروژکتور جیبی یا Pico .

 ویدئو پروژکتور irajector

 http://irajector.com/

پروژکتور Panasonic EX520

پروژکتوری حرفه ای با رزولوشن XGA یا 1024X768 پیکسل مناسب سالن های متوسط با قابلیت تعویض لنز

شدت روشنائی پروژکتور و عمر لامپ

اجازه دهید بحث را با نشان دادن مشخصات یک پروژکتور نوعی نشان دهیم.

عمر لامپ در شرایط استاندارد : 3000 ساعت

عمر لامپ در حالت Eco یا اقتصادی : 5000 ساعت

جملات بالا معمولا در مشخصات پروژکتورها دیده می شود. یعنی اینکه در حالت استاندارد عمر لامپ مقداری مشخص است و در حالت اقتصادی یا Eco عمر لامپ درصدی بیشتر است.

در عین حال همچنان استثناهائی وجود دارند. بعضی پروژکتورها عمر لامپ را در حالتی بیان می کنند که لامپ در حداکثر شدت خود کار می کند. از این رو همچنان پروژکتورهائی وجود دارند که عمر لامپ شان را 2000 ساعت بیان می کنند.

همچنین پروژکتورهائی وجود دارند که عمر لامپ شان بالای 6000 ساعت بیان می شود. حتی پروژکتورهائی با عمر لامپ 10 هزار ساعت نیز وجود دارند.

لازم به یادآوری است که در اینجا در حال صحبت در مورد لامپ های معمول مبتنی بر جیوه هستیم.

بسیاری از تولید کنندگان عمر لامپ شان را نه تا زمان سوختن لامپ بلکه تا زمانی که شدت روشنائی لامپ به نصف می رسد بیان می کنند.

با توجه به این موضوع در نظر داشته باشید که هنگامیکه به پایان عمر لامپ نزدیک می شوید نور لامپ نه البته به شکلی بسیار زیاد ولی از شدت آن کم می شود. و نور لامپ در طول عمر آن مقدار ثابتی نیست.

هنگامی که صحبت از کاهش 50 درصدی شدت نور می کنیم این به چه معنی است؟

اتاقی را تصور کنید که 2 لامپ 100 وات در آن قرار دارد. تصور کنید که هر 2 لامپ روشن باشند حال با خاموش کردن یکی از لامپ ها کاهش نور کلی 50 درصدی در شدت روشنائی را خواهیم داشت. این موضوع تصویری از کاهش شدتنور را تداعی می کند.

هنگامیکه شدت نور لامپ در طول زمان کاهش می یابد با کاهش نور محیطی اطراف پروژکتور می توان به شرایطی معادل نور لامپ در شرایط نو بودن با نور محیطی زیاد رسید. در واقع شدت نور محیط تاثیر بسیار زیادی در شدت نورانیت ظاهری پروژکتور دارد. کافیست محیط نمایش پروژکتور را تاریک تر کنیم تا تصویر پرنور تر به نظر آید.

فرض کنید برای نمایش فیلم پروژکتوری با شدت نورانیت مشخص خریداری کرده اید. ایده ای کاربردی می تواند این چنین باشد که در ابتدای استفاده شدت نوارنیت تصویر را کاهش دهید . این مقدار می تواند تا 30 درصد شدت نورانیت تصویر باشد. با گذشت زمان که شدت نورانیت لامپ کم می شود می توانید شدت لامپ را افزایش دهید تا در طول زمان شدتی یکسان را تجربه کنید.

ویدئو پروژکتور

چگونگی نصب ویدئو پروژکتور

در این مقاله به چگونگی نصب صحیح یک ویدئو پروژکتور می پردازیم. شاید در ابتدا به نظرتان چندان پیچیده نیاید ولی در ادامه خواهید دید که باید نکات ویژه ای را در نظر داشته باشید. برای نصب پروژکتور باید نکات زیر را در نظر داشت:

1. اندازه ی پرده نمایش و نسبت طول به عرض یا ارتفاع تصویر و همچنین فاصله پروژکتور تا پرده نمایش

2. Off-Axis یا خارج محور بودن تصویر

3. قابلیت Lens Shift پروژکتور

یکی از سوالات همیشگی در مورد رابطه بین شدت تصویر پروژکتور که بر اساس Lumens بیان می شود با اندازه ی پرده نمایش است. اینکه برای پرده با ابعادی مشخص چه پروژکتوری با چه شدت روشنائی ای نیاز است؟

قبل از پاسخ به این سوال لازم است مفهومی به نام Aspect Ratio یا ضریب منظری را توضیح دهیم. تصویری که هر پروژکتور روی پرده نمایش می دهد جدا از رزولوشن آن پروژکتور دارای ضریب منظری مشخصی است. ضریب منظری نسبت طول به عرض یا ارتفاع تصویر است. یا به عبارت دیگر تصویر که به شکل مستطیل روی پرده نمایش داده می شود چه نسبتی بین طول و عرض این مستطیل وجود دارد. البته با دانستن رزولوشن تصویر یک پروژکتور هم می توان به ضریب منظری پی برد. کافیست دو عدد رزولوشن را بر هم تقسیم کنید. مثلا در رزولوشن 1024X768 نسبت این 2 عدد 4:3 است که همان ضریب منظری 4:3 است. دیگر ضرایب منظری متداول 16:9 برای رزولوشن های 1920X1080 و 1280X720 و ضریب منظری 16:10 برای رزولوشن های 1920X1200 پیکسل و 1280X800 پیکسل است.

با دانستن ضریب منظری یک پروژکتور می توانید ابعاد تصویر را محاسبه کنید البته به این شرط که یکی از اندازه های طول یا عرض تصویر را بدانید. مثلا فرض کنید پروژکتوری با ضریب منظری 4:3 دارید و پرده شما دارای پهنای 2 متر است. طول تصویر تشکیل شده روی پرده نیز همان 2 متر خواهد بود و چون نسبت تصویر در این پروژکتور 4 به 3 است عرض یا ارتفاع تصویر 1.5 متر خواهد بود.

پرده های نیمه شفاف REAR PROJECTION SCREEN

ویدئو پروژکتورها ابزارهای بسیار جالبی هستند از این دیدگاه که تصویر روی هر سطحی قابل نمایش است. از سطوح تخت تا خمیده و از پرده های  سفید رنگ کدر تا پرده های نیمه شفاف. آنچه که از ویدئو پروژکتورها در ذهن تشکیل می شود تابش تصویر روی پرده یا دیواری سفید رنگ است که اشخاص تصویر تشکیل شده را از روبرو مشاهده می کنند. آنچه که به طور مثال در سینماها اتفاق می افتد. 
نوع دیگری از پرده های نمایش وجود دارند که نیمه شفاف هستند و در واقع تصویر را می توان از پشت آنها نیز دید. این پرده ها به Rear Projection Screen معروف اند. به شکل زیر توجه کنید. 


همانطور که در شکل فوق ملاحظه می کنید تصویر از پشت پرده نیز قابل مشاهده است. این تکنین نیز به Rear Projection معروف است. در نسل اول تلویزیون های بعد از CRT از این روش برای ایجاد تصویر استفاده می شد. این ویژگی قابلیت ها و کاربردهای بسیار زیادی را برای این پرده های نمایش ایجاد می کند. این صفحات نیمه شفاف را می توان روی شیشه چشباند و هر ویترین شیشه ای را تبدیل به نمایشکری بسیار بزرگ کرد. در واقع لازم نیست ویدئو پروژکتور خارج از فضای فروشگاه قرار گیرد و می تواند در داخل ویترین قرار داده شود و به این ترتیب می توان تصاویری بسیار بزرگ برای نمایش و تبلیغات ایجاد کرد.
شکل زیر نمائی از این پرده های نیمه شفاف را نشان می دهد. 

ویدئو پروژکتور

تکنولوژی های تولید تصویر DLP و LCD

تولید تصویر در ویدئو پروژکتورها توسط 2 تکنولوژی عمده صورت می گیرد. DLP و LCD . در بسیاری از موارد ممکن است شما ویدئو پروژکتوری را خریداری کرده باشید بدون اینکه اصلا بدانید تکنولوژی به کار رفته در آن از چه نوع است.

اما به راستی کدام یک از این دو بهتر اند؟

جواب ساده است هیچ کدام از دیگری بهتر نیست. هر دو این تکنولوژی ها مزایا و محدودیت هائی دارند. به عبارت دیگر هر دو تکنولوژی بهتر از آن هستند که استفاده می شوند. البته مهم است که بدانید تکنولوژی سومی نیز در دنیای ویدئو پروژکتورها وجود دارد که به LCoS معروف است. این تکنولوژی بیشتر توسط Canon , JVC و Sony استفاده می شود. بسیاری از ویدئو پروژکتورهای عالی بوسیله این تکنولوژی ساخته شده اند. در این مقاله در مورد این تکنولوژی بحث نخواهیم کرد و آن را به مقاله ای دیگر واگذار می کنیم.

3LCD یا LCD ؟

ممکن است قبل از این واژه 3LCD را در مقالات و سایت های مربوط به ویدئو پروژکتور دیده باشید. امروزه ویدئو پروژکتورهای LCD در واقع همان 3LCD هستند و بیشتر به نظر می آید که واژه 3LCD برای تمایز بین ویدئو پروژکتورها از صفحه نمایش های مبتنی بر LCD استفاده می شود. در ویدئو پروژکتورهای LCD همیشه از 3 پنل LCD استفاده می شود. و هیچگونه تفاوت تکنیکی بین LCD و 3LCD وجود ندارد.

چه تکنولوژی بازار را رهبری می کند؟
به نظر می رسد تکنولوژی DLP کمی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. البته در بازار کشورهای مختلف ممکن است این موضوع متفاوت باشد. بسیاری از بهترین ویدئو پروژکتورهای موجود در بازار از تکنولوژی LCD استفاده می کنند. بنابراین به طور قطعی از دیدگاه بازار هیچ کدام برنده مطلق نیستند. 

تفاوت های تکنیکی بین 3LCD و DLP 
LCD یا Liquid Crystal Display
پروژکتورهای با این تکنولوژی شامل 3 پنل شیشه ای مجزا هستند یکی برای رنگ قرمز یکی برای آبی و یکی برای سبز. هر پنل LCD شامل هزاران یا میلیون ها کریستال مایع هستند که می توانند در حالت باز یا بسته و یا نیمه باز قرار گیرند و نور را عبور دهند یا سد کنند یا بخشی از آن را عبور دهند. هر کریستا مایع در حکم یک پیکسل تصویر است. مقدار نوری که هر کریستال مایع عبور می دهد متناظر با شدت نورانیت همام پیکسل در تصویر است و بدین ترتیب تصویر تشکیل می شود. شکل زیر نحوه کارکرد یک ویدئو پروژکتور مبتنی بر تکنولوژی 3LCD را نمایش می دهد. 

ویدئو پروژکتور

رزولوشن و ضریب منظری (ASPECT RATIO)

رزولوشن یا تفکیک پذیری پروژکتور چیست؟

هر تصویر در دنیای دیجیتال از واحد های بسیار کوچکی با نام پیکسل تشکیل شده. اگر عکسی را درون کامپیوتر و یا حتی گوشی موبایل تان بزرگ کنید تا جائیکه دیگر از آن حد نتوان بیشتر عمل بزرگنمائی را انجام داد می توانید پیکسل های عکس را ببینید. اگر تصویر سیاه و سفید باشد این خانه های کوچک رنگی بین سفید تا سیاه دارند ولی اگر تصویر شما رنگی باشد این پیکسل ها نیز هر کدام رنگ مشخصی دارند.شکل زیر تصویری را نشان می دهد که بخشی از آن تصویر بزرگنمائی شده و پیکسل ها نمایان شده اند.

رزولوشن یک تصویر دیجیتال تعداد پیکسل های تشکیل دهنده ی تصویر است. هر چه تصویری دارای رزولوشن یا پیکسل بالاتری باشد کیفیت بیشتری دارد و جزئیات را بهتر نمایش می دهد.

شکل فوق یک تصویر را در رزولوشن های مختلف نمایش میدهد. ملاحظه می کنید هرچه تعداد پیکسل ها در طول و عرض تصویر بیشتر می شود تصویر با کیفیت تر به نظر می آید.از این به بعد به راستای افقی تصویر طول تصویر و به راستای عمودی تصویر عرض تصویر می گوئیم. بنابراین رزولوشن تصویر تعداد پیکسل های طول تصویر در عرض تصویر است.

هر پروژکتور نیز در به تصویر کشیدن تصویر از دیدگاه پیکسل ها محدودیت دارد. بخشی در هر ویدئو پروژکتور وجود دارد که وضیفه آن تولید تصویر است. این تصویر تولید شده سپس توسط سیستم اپتیکی پروژکتور روی پرده نمایش دیده می شود. بخش تولید تصویر تعداد پیکسل های مشخصی را می تواند تولید کند. و این به این معنی است که شما محدود به پیکسل های پروژکتور هستید. مثلا اگر تصویری با رزولوشن 3000 در 2000 پیکسل داشته باشید ولی پروژکتور شما دارای رزولوشن 800 در 600 تصویر با رزولوشن پروژکتور یعنی 800X600 پیکسل نمایش داده می شود.

رزولوشن واقعی پروژکتورها با واحدی با نام Native Resolution شناخته می شود. این رزولوشن واقعی پروژکتور است و نباید با حداکثر رزولوشن اعمالی به پروژکتور اشتباه گرفته شود. حداکثر رزولوشن اعمالی رزولوشنی است که می توان به پروژکتور وارد کرد و پروژکتور آن را تا مقدار واقعی به شیوه نرم افزاری کاهش داده و مناسب برای نمایش می شود.

رزولوشن های رایج در دنیای ویدئو پروژکتور هارا در ادامه لیست می کنیم.

1. SVGA یا رزولوشن 800X600 پیکسل

2. XGA یا رزولوشن 1024X768 پیکسل

3. HD720 یا رزولوشن 1280X720 پیکسل

4. WXGA یا رزولوشن 1280X800 پیکسل

5. +SXGA یا رزولوشن 1400X1050 پیکسل

6. FULL HD یا HD1080 با رزولوشن 1920X1080 پیکسل

7. WUXGA یا رزولوشن 1920X1200 پیکسل

8. WQXGA یا رزولوشن 2560X1600 پیکسل

9. 2K یا رزولوشن 2048X1080 پیکسل

10. 4k یا رزولوشن 4096X2160 پیکسل

11. WHXGA یا رزولوشن 5120X3200 پیکسل

مقادیر فوق رزولوشن های رایج دی دنیای ویدئو پروژکتور هستند. حال اجازه دهید مفهوم ضریب منظری یا Aspect Ratio را معرفی کنیم. ضریب منظری نسبت طول به عرض تصویر است. مثلا در رزولوشن SVGA نسبت 800 به 600 برابر 4:3 است. یا به عبارتی نسبت طول به عرض تصویر چهار سوم یا 1.33 است. گزینه های 1 و 2 و 5 دارای ضریب منظری 4:3 هستند. این نسبت به مربع نزدیک است و برای نمایش اسلاید های Power point به طور مثال می تواند مناسب باشد. گزینه 3 و 6 و 10 دارای ریب منظری 16:9 هستند و برای نمایش فیلم مناسب اند. گزینه های 4 و 7 و 8 و 11 نیز دارای ضریب منظری 16:10 هستند و برای نمایش فیلم و عکس بسیار مناسب اند.

رزولوشن SVGA و XGA امروزه موارد آموزشی کاربرد زیادی دارند . این 2 رزولوشن که دارای ضریب منظری 4:3 هستند برای نمایش اسلایدهای آموزشی مناسب اند. همچنین این پروژکتورها قیمت کمی دارند.

رزولوشن HD720 امروزه کمتر وجود دارد و بیشتر رزولوشن WXGA کاربرد دارد. این رزولوشن نیز برای موارد آموزشی و همچنین نمایش فیلم های HD مناسب است.

رزولوشن +SXGA امروزه بسیار کم تولید می شود و دارای ضریب منظری 4:3 است.

رزولوشن FULL HD جهت نمایش فیلم بسیار مناسب است. و رزولوشن استاندارد پروژکتورهای سینمای خانگی است.

رزولوشن WUXGA هم برای نمایش فیلم و هم برای نمایش عکس و محتویات با کیفیت کاربرد دارد.

ویدئو پروژکتور

فرش مجازی یا INTERACTIVE FLOOR

یک سیستم فرش مجازی از بخش های زیر تشکیل شده است. 

۱. ویدئو پروژکتوری با شدت نور مناسب و رزولوشن کافی جهت نمایش محتویات دیجیتال
2. دوربین یا سنسور جهت کالیبره کرده تصویر و ایجاد تعامل با کاربر
3. کامپیوتری جهت تولید محتوی و پردازش تصویر 
4. نرم افزارهای تعاملی ویژه 

از کاربردهای این سیستم می توان به استفاده در مهد کودک ها و شهربازی ها و فروشگاه ها و مکان های تفریحی و نمایشگاهی نام برد. 

همچنین الزامی به تشکیل تصویر روی سطح زمین وجود ندارد.می توان تصویر را روی دیوار نیز تشکیل داد و از ویژگی های بسیار جالب این سیستم استفاده کرد. 
در مکان های بزرگ همچنین می توان با استفاده از چند ویدئو پروژکتور تصاویر و جلوه های بسیار ویژه ای تولید کرد. 

ویدئو پروژکتور