در این مقاله با ساختمان سیستم اپتیکی لنز ویدئو پروژکتورها و تشکیل تصویر در آنها آشنا می شویم.
برای شروع مطلب از تشکیل تصویر در ویدئو پروژکتورها شروع می کنیم. همه انواع ویدئو پروژکتورها دارای سنسور تولید تصویر هستند. تکنولوژی های رایج تولید تصویر عبارت اند از DLP ، LCD و LCOS . در این مقاله با این مبحث سروکار نداریم. و البته نوع تکنولوژی تولید تصویر در بحث ما هیچ گونه اشکالی ایجاد نمی کند.
احتمالا با عدسی های محدب آشنائی دارید. عدسی های محدب شبیه ذره بین ها هستند و پرتوهای موازی نور را در نقطه ای به نام کانون متمرکز می کنند. دقیقا وقتی بوسیله یک ذره بین نور خورشید را روی تکه ای کاغذ متمرکز می کنیم تصویر خورشید را روی کاغذ ایجاد می کنیم.
در شکل فوق با کانون و فاصله کانونی در عدسی های محدب آشنا می شوید. عدسی محدب در واقع عدسی ای است که مرکز آن از لبه های آن ضخیم تر است و همانند ذره بین عمل می کند. فاصله کانونی نیز فاصله کانون تا لنز است.
عدسی های محدب ویژگی جالب دیگری نیز دارند و آن قابلیت تشکیل تصویر است.
در شکل فوق چگونگی تشکیل تصویر را در عدسی های محدب می بینید. فرض کنید فلش سمت چپ سنسور پروژکتور است. تصویر در آن طرف لنز به شکل معکوس تشکیل می شود. در واقع اساس ساختمان ویدئو پروژکتورها به این صورت است.
البته در عمل لنز هیچ ویدئو پروژکتوری یک تک عدسی محدب نیست. علت این امر کیفیت پائین تک عدسی هاست. در واقع مجموعه ای از عدسی ها کنار هم قرار می گیرند تا کیفیت تصویر افزایش یابد یا اصطلاحا خطاهای اپتیکی کاهش یابند.
هر چه فاصله کانونی کمتر باشد تصویر تولید شده بزرگتر است و بالعکس.
یکی از پارامترهای بسیار مهم در ویدئو پروژکتورها Throw Ratio یا نسبت بزرگنمائی است. این پارامتر که بصورت یک عدد بسیان می شود تعیین کننده اندازه تصویر تشکیل شده روی پرده نمایش به ازای فاصله ای مشخص است. نسبت بزرگنمائی حاصل تقسیم فاصله پروژکتور تا پرده نمایش به طول تصویر تشکیل شده روی پرده است.به شکل زیر توجه کنید.
http://irajector.com/
اجازه دهید بحث را با نشان دادن مشخصات یک پروژکتور نوعی نشان دهیم.
عمر لامپ در شرایط استاندارد : 3000 ساعت
عمر لامپ در حالت Eco یا اقتصادی : 5000 ساعت
جملات بالا معمولا در مشخصات پروژکتورها دیده می شود. یعنی اینکه در حالت استاندارد عمر لامپ مقداری مشخص است و در حالت اقتصادی یا Eco عمر لامپ درصدی بیشتر است.
در عین حال همچنان استثناهائی وجود دارند. بعضی پروژکتورها عمر لامپ را در حالتی بیان می کنند که لامپ در حداکثر شدت خود کار می کند. از این رو همچنان پروژکتورهائی وجود دارند که عمر لامپ شان را 2000 ساعت بیان می کنند.
همچنین پروژکتورهائی وجود دارند که عمر لامپ شان بالای 6000 ساعت بیان می شود. حتی پروژکتورهائی با عمر لامپ 10 هزار ساعت نیز وجود دارند.
لازم به یادآوری است که در اینجا در حال صحبت در مورد لامپ های معمول مبتنی بر جیوه هستیم.
با توجه به این موضوع در نظر داشته باشید که هنگامیکه به پایان عمر لامپ نزدیک می شوید نور لامپ نه البته به شکلی بسیار زیاد ولی از شدت آن کم می شود. و نور لامپ در طول عمر آن مقدار ثابتی نیست.
هنگامی که صحبت از کاهش 50 درصدی شدت نور می کنیم این به چه معنی است؟
اتاقی را تصور کنید که 2 لامپ 100 وات در آن قرار دارد. تصور کنید که هر 2 لامپ روشن باشند حال با خاموش کردن یکی از لامپ ها کاهش نور کلی 50 درصدی در شدت روشنائی را خواهیم داشت. این موضوع تصویری از کاهش شدتنور را تداعی می کند.
هنگامیکه شدت نور لامپ در طول زمان کاهش می یابد با کاهش نور محیطی اطراف پروژکتور می توان به شرایطی معادل نور لامپ در شرایط نو بودن با نور محیطی زیاد رسید. در واقع شدت نور محیط تاثیر بسیار زیادی در شدت نورانیت ظاهری پروژکتور دارد. کافیست محیط نمایش پروژکتور را تاریک تر کنیم تا تصویر پرنور تر به نظر آید.
فرض کنید برای نمایش فیلم پروژکتوری با شدت نورانیت مشخص خریداری کرده اید. ایده ای کاربردی می تواند این چنین باشد که در ابتدای استفاده شدت نوارنیت تصویر را کاهش دهید . این مقدار می تواند تا 30 درصد شدت نورانیت تصویر باشد. با گذشت زمان که شدت نورانیت لامپ کم می شود می توانید شدت لامپ را افزایش دهید تا در طول زمان شدتی یکسان را تجربه کنید.